اولین همایش بین المللی اقیانوس شناسی غرب آسیا با همت پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و  علوم جوی، مرکز منطقه‌ای آموزشی-پژوهشی اقیانوس‌ شناسی غرب آسیا و انجمن علوم و فنون دریایی و با حضور مسوولان کشوری و لشکری استاندار سیستان و بلوچستان، رئیس سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح، معاون محیط زیست دریایی سازمان محیط زیست، دکتر نیک آدامو نماینده یونسکو در مرکز منطقه‌ای پژوهشی اقیانوس شناسی غرب آسیا، دکتر مصطفی ارگون دبیر اجرائی شبکه علمی و فناوری اسلامی اقیانوس شناسی و سفیر کشور اندونزی، رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی، اساتید دانشگاه، دانشجویان و اصحاب رسانه در تاریخ 8 و 9 آبان در محل هتل المپیک برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی، در آغاز این همایش، دکتر ناصر حاجی زاده ذاکر رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی و دبیر همایش ضمن خیر مقدم و تقدیر از حضور مسوولان و دانشگاهیان، گفت: این همایش در راستای یکی از فعالیت‌های مرکز آموزشی-پژوهشی اقیانوسی‌شناسی غرب آسیا در خصوص محورهای: هواشناسی دریایی،‌ تغییر اقلیم، اقیانوس‌شناسی فیزیکی، اقیانوس‌شناسی زیستی، بیوژئوشیمی اقیانوسی، شیلات و آبزیان، زمین‌شناسی دریایی، آلودگی دریا، حقوق و سیاست دریا، مخاطرات دریایی و فناوری و مهندسی دریا، برگزار گردید.

حاجی‌زاده ذاکر شعار این همایش را "توسعه علوم و فنون تحقیقات دریایی، شرط اصلی توسعه پایدار دریا" عنوان و ابراز امیدواری کرد که با حمایت‌های جمهوری اسلامی ایران و سایر کشورهای منطقه غرب آسیا از این شعار، شاهد جهش اساسی در پیشرفت علوم، فنون و تحقیقات دریایی در این منطقه باشیم.

وی اضافه کرد: مرکز منطقه‌ای آموزشی، پژوهشی اقیانوس‌شناسی غرب آسیا پس از مصوبه کنفرانس عمومی یونسکو در جهت ارتقای همکاری‌های بین‌المللی با جمهوری اسلامی ایران طی موافقت‌نامه منعقد شده میان ایران و یونسکو در سال 2014 تاسیس شد. این مرکز هم اکنون در پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی ایران مستقر است.

وی مساعدت در شناسایی و تحقق اولویت‌های ملی و دریایی و اقیانوس‌شناسی با به اشتراک گذاشتن دانش از طریق برگزاری دوره‌های آموزشی و افزایش استفاده از علوم و فناوری‌های نوین در زمینه‌های مختلف دریایی و اقیانوس‌شناسی را از دیگر ماموریت‌های پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی عنوان کرد.

رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی، ضمن اشاره به افزایش مشارکت دوجانبه کشورهای منطقه‌ای در مطالعات دریایی و اقیانوس‌شناسی از طریق اجرای پروژه‌ها، همایش ها و دوره‌های آموزشی مشترک، این همایش بین‌المللی را بخش مهمی از ماموریت‌های پژوهشگاه نام برد و اضافه کرد:‌ استقبال گسترده جامعه علمی پژوهشی منطقه از این همایش با ارسال 218 مقاله علمی، دلالت بر این دارد که این همایش دوسالانه همگام با اهداف مرکز منطقه‌ای غرب آسیا، کمیسیون بین دولتی اقیانوسی و یونسکو نقش موثری در حفاظت محیط زیست دریایی، بهره‌برداری پایدار از منابع دریایی و کمک به صلح و دوستی جهانی ایفا کند

بعد از سخنان دکتر حاجی زاده ذاکر پیام دکتر ولادیمیر رایابینین معاون مدیرکل یونسکو و دبیر اجرایی کمیسیون بین دولتی اقیانوس شناسی (IOC) به همایش قرائت گردید.

سپس دکتر نیک آدامو رییس دفتر منطقه­ای کمیسیون بین دولتی اقیانوس­شناسی یونسکو در پرث استرالیا و نماینده یونسکو در مرکز منطقه­ای آموزشی پژوهشی اقیانوس شناسی غرب آسیا با بیان سخنانی ضمن تقدیر و تشکر از برگزارکنندگان همایش گفت: از اینکه به عنوان نماینده یونسکو در مرکز منطقه ای اقیانوس شناسی غرب آسیا در این همایش حضور دارم بسیار خرسندم.

وی توضیحاتی در خصوص تاسیس و فعالیت های مرکز منطقه ای اقیانوس شناسی غرب آسیا به عنوان اولین مرکز منطقه ای اقیانوس شناسی یونسکو و همچنین دومین گشت بین المللی اقیانوس هند و اهمیت آن برای منطقه ارایه داد و برای این همایش که یکی از فعالیت های این مرکز منطقه ای است آرزوی موفقیت نمود.

امیر دریادار امیر رستگاری معاون وزیر و رییس سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع و ‏پشتیبانی نیروهای مسلح نیز با اشاره به اهمیت دریاها و اقیانوس‌ها برای کشورهای ‏ساحلی، گفت: دو سوم کره زمین از دریاها و اقیانوس‌ها پوشیده شده است و این در حالی ‏است که بشر هنوز نتواتسته به عمق بیش از ۱۱ کیلومتری بستر اقیانوس‌ها دست یابد.‏

وی دریا را منشا قدرت برای کشورها دانست و اظهار کرد: برای آن‌که دریاها را شناسایی ‏کنیم، نیاز به آگاهی، پژوهش و تحقیق داریم.‏

رستگاری راهکار دستیابی به دانش دریایی را دارا بودن ناوگان اقیانوس‌شناسی ذکر کرد و ‏ادامه داد: در این راستا با همکاری پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی اقدام به طراحی و ساخت ‏اولین کشتی اقیانوس‌شناسی کردیم.‏

رییس سازمان صنایع دریایی نیروهای مسلح با بیان اینکه این کشتی در بهمن ماه سال ‏گذشته تحویل پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی شد، ادامه داد: این سازمان آمادگی دارد تا نسبت ‏به ساخت شناورهای سنگین‌تر و بزرگتر اقیانوس‌شناسی اقدام کند.‏

وی با بیان این مطلب که این سازمان علاوه بر دستیابی به دانش ساخت انواع شناورها و ‏زنجیره تامین تجهیزات مورد نیاز بومی کشور این قابلیت را دارد که خدمات پس از فروش در دریای عمان و خلیج فارس برای شناورهای ساخت خود ارائه دهد.‏

دکتر علی اوسط هاشمی استاندار وقت سیستان و بلوچستان با تاکید بر این‌که در توسعه مناطق ساحلی شاهد فقر نگاه و برنامه هستیم، گفت: در برنامه ششم توسعه توجه ویژه‌ای به منطقه مکران شده است و بدون شک توجه به این مقوله منجر به کاهش خسارات ناشی از نوسانات دریایی و افزایش بهره‌مندی و بهره‌وری از منابع دریایی خواهد شد.

هاشمی با طرح این سوال که سهم منابع آبی در توسعه و پیشرفت کشور چه میزان است، اظهار کرد: دریا باوری را باید جایگزین زمین باوری کنیم؛ چراکه  سال‌هاست که نسبت به منابع آبی بی‌مهری  شده است و این در حالی است که وقتی دریاها را با همه وسعتش در نظر بگیریم، هیچ ملتی از فقر سخن نخواهد گفت.

استاندار وقت سیستان و بلوچستان با تاکید بر اینکه در حوزه دریایی دارای فقر نگاه و اندیشه هستیم، ابراز کرد: بر این اساس باید شلاق توفان‌های ذهنی بر پیکره ما وارد شود که در جهت جستجو در دریاها و درک اهمیت منابع آبی حرکت کنیم.

وی در عین حال با بیان اینکه در برنامه ششم توسعه، توسعه سواحل مکران مورد تاکید قرار گرفته است، افزود: این منطقه دارای وسعت زیادی است؛ به گونه‌ای‌ که در مجموع هفت منطقه آزاد موجود و 8 منطقه آزاد دیگر که در صورت تصویب مجلس ایجاد می‌شوند، در کل 15 منطقه آزاد خواهیم داشت که از نظر وسعت به اندازه منطقه آزاد مکران نخواهد بود.

دکتر پروین فرشچی معاون محیط زیست دریایی سازمان محیط زیست نیز در این همایش اظهار کرد: ایران با دارا بودن 5800 کیلومتر خط ساحلی، 55 جزیره، تنوع گونه‌های دریایی و جانوری، حمل‌ونقل دریایی، استقرار بیش از بیست درصد جمعیت کشور در شهرهای ساحلی و سفر بیش از 20 میلیون نفر به مناطق ساحلی موجب شده است تا ایران به وضعیت دریاها توجه بیشتری داشته باشد.

وی با بیان این مطلب که در حال حاضر 18 ارگان دریایی در حال فعالیت هستند، افزود: برای اولین بار ارگان‌های دریایی تعاملات مفیدی در مورد دریاها و سواحل دارند.

فرشچی با بیان اینکه سه سند مهم به مسائل دریایی رسیدگی می‌کند، خاطرنشان کرد: این سه سند که شامل سند توسعه دریا، سند توسعه فناوری‌های دریایی و سند گردشگری دریایی است، برای ما نقشه راه توسعه دریایی را تبیین می‌کند و اگر به اجرا درآید، توسعه دریا اتفاق خواهد افتاد.

وی خاطرنشان کرد:‌ ایران با دارا بودن انستیتوها و مراکز تحقیقاتی که نسبت به مسائل مختلف دریا مطالعه می‌کنند، می‌تواند پیشرفت‌های خوبی در صنایع دریا داشته باشد؛ از این رو دراین همایش انتظار می‌رود که به راهکارهای اجرایی برای این موضوع  بپردازیم.

معاون محیط زیست دریایی سازمان محیط زیست با تاکید بر اهمیت خیلج فارس و دریای عمان برای ایجاد ارتباط با کشورهایی چون هند و پاکستان، یادآور شد: با ایجاد این ارتباطات می‌توانیم از تجربیات ارزشمند برخی از کشورها همچون هند در حوزه اقیانوس‌شناسی بهره ببریم و سازمان محیط زیست این افتخار را دارد که در زمینه محیط زیست هماهنگی‌ها را در مراکز تحقیقاتی و دانشگاه‌ها ایجاد کند.

وی با تاکید بر اینکه در کشور توانمندی‌های زیادی در حوزه دریا وجود دارد، افزود: ناشناخته‌های فراوانی در دریاهای خزر، عمان و خلیج فارس وجود دارد که باید استفاده از تجهیزات و فناوری‌های جدید نسبت به شناخت استفاده شود.

فرشچی قوانین دریایی بین‌المللی را از دیگر ابزارهای شناخت دریاها و اقیانوس‌ها نام برد و گفت‌: امروزه به گونه‌ای شده است که کشورهای ساحلی به سواحل خود اهمیت می‌دهند و همه کشورها باید به مسئله بهره‌برداری پایدار از منابع دریایی و آبزیان دریا ورای حاکمیت ملی توجه کنند.

وی ابراز امیدواری کرد که با توانمندی‌های داخل کشور و همکاری با کشورهای همسایه و کشورهای غرب آسیا و حوزه خلیج فارس بتوان بستری برای همکاری‌های منطقه‌ای ایجاد کرد، چراکه در هیچ جای دنیا کشورها به تنهایی نتوانسته‌اند به مسائل زیست‌محیطی از جمله توسعه پایدار منابع دریایی بپردازند.

در این همایش همچنین دکتر قاسم احمدی لاشکی رییس فراکسیون بنادر، دریانوردی و توسعه صنایع دریایی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اهداف برنامه ششم توسعه در حوزه دریایی، اظهار داشت: برنامه ششم توسعه در چندین ماه گذشته به تصویب رسید و باید تا سال 1400 یعنی 5 سال آینده اجرایی شود. در این برنامه بر حضور شرکت‌های دانش‌بنیان برای انجام امور تحقیقاتی در حوزه‌های آب و خاک تاکید شده است.

وی توسعه سواحل مکران را از دیگر تاکیدات برنامه دانست و یادآور شد:‌ در این زمینه دولت و مجلس همکاری‌های خوبی برای توسعه این مناطق دارند.

رییس فراکسیون بنادر و دریانوردی و توسعه صنایع دریایی مجلس شورای اسلامی طول سواحل ایران را 5 هزار و 890 کیلومتر ذکر کرد و ادامه داد: از این رو اگر می‌خواهیم از ایران سخن به میان آوریم، باید به جایگاه ممتاز آن نیز اشاره شود.

احمدی لاشکی در ادامه با اشاره به تاکیدات برنامه ششم در حوزه صنایع دریایی، توضیح داد: بر اساس این برنامه به دولت اجازه داده شده است که به منظور ارتقای علمی و رقابت بین دانشگاه‌های کشور و تعاملات بین‌المللی در طی اجرای قانون برنامه نسبت به ایجاد واحدها و شعب آموزش عالی با مشارکت دانشگاه‌های معتبر بین‌المللی در چارچوب سیاست‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی اقدام کند.

رییس فراکسیون بنادر، دریانوردی و توسعه صنایع دریایی از آمادگی مجلس برای حمایت از فعالیت‌های حوزه دریایی خبر داد و گفت: بر اساس برنامه ششم توسعه به دولت اجازه داده شده است که به منظور ارتقای علمی دانشگاه‌ها در چارچوب سیاست‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی اقدام کند.

وی گفت:‌ آنچه که در چارچوب سیاست‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی تاکید شده، در حوزه نحوه سرمایه‌گذاری خارجی و تسهیل تعاملات ارزی و تردد اعضای هیات علمی بر اساس آیین‌نامه اجرایی که با پیشنهاد سازمان اداری و استخدامی کشور به تصویب هیات وزیران می‌رسد، است.

دکتر حسن صالحی، رییس سازمان شیلات ایران نیز در اولین همایش بین‌المللی اقیانوس‌شناسی غرب آسیا با بیان اینکه شیلات به عنوان یکی از بخش‌های مهم کشاورزی جایگاه ارزشمندی از نظر تامین امنیت غذایی جامعه دارد، گفت: دستیابی به این مهم از طریق بهره‌برداری از ذخایر آبزی آب‌های ساحلی و بین‌المللی و همچنین آبزی‌پروری در آب‌های داخلی و دریا صورت می‌پذیرد. از این رو در برنامه‌های  5 ساله افزایش تولید مواد پروتئینی آبزیان مورد توجه قرار گرفته است.

وی با تاکید بر اهمیت ارزش غذایی آبزیان، خاطر نشان کرد:  اگر چه ممکن است سهم شیلات در تولیدات بخش کشاورزی به لحاظ کمی چشم‌گیر نباشد، اما این تولیدات از نظر ارزش غذایی و اقتصادی از رتبه‌های بالایی برخوردار است. چرا که منابع غذایی دریایی دارای تمامی اسیدهای آمینه ضروری بزرگسالان و کودکان و همچنین دارای اسیدهای چرب غیر اشباع است.

رییس سازمان شیلات ایران فعالیت این سازمان را در دو حوزه آبزی پروری با تاکید بر پرورش ماهی در قفس و بهره‌برداری از منابع آب‌های آزاد اقیانوسی دانست و ادامه داد: بر اساس این روند این سازمان با انجام سرمایه‌گذاری‌های انبوه، ایجاد زیرساخت‌ها و هدایت مردم به سمت تولید آبزیان و مصرف آن، رویکرد افزایش تولیدات آبزیان حاصل از صید و آبزی‌پروری افزایش چشم‌گیری داشته است.

صالحی با تاکید بر اینکه امروزه جایگاه شیلات ایران در بین کشورهای جهان در حد قابل قبولی قرار دارد، اظهار کرد: بر اساس آمار سال 2015 فائو ایران در مجموع تولیدات شیلاتی در رتبه 27 جهان، در تولید آبزی‌پروری رتبه 19، در بخش صید رتبه 29 و در تجارت آبزیان به لحاظ مقدار و ارزش رتبه 71 جهانی را کسب کرده است.

رییس سازمان شیلات ایران با اشاره به اهداف این سازمان در طول برنامه ششم توضیح داد: آبزی پروری با پرورش در قفس، آبزی پروری در آب شور و لب شور، پروش ماهیان در استخرهای آب کشاورزی، صید در آب‌های دور و بین‌المللی، کاهش ضایعات در مراحل مختلف صید، عمل‌آوری، حذف روش‌های صید مخرب و تولید محصولات با ارزش افزوده بالا از جمله اهداف این سازمان در برنامه ششم توسعه است.

گفتنی است در خلال این همایش، نمایشگاهی از دستاوردهای اقیانوس شناسی با حضور ارگان های دریایی: سازمان بنادر و دریانوردی، سازمان هواشناسی کشور، سازمان صنایع دریایی، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، گروه پژوهشی محیط زیست وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، بر پا گردید.

شایان ذکر است در این همایش، 204 مقاله علمی منطبق با موضوع و فورمت علمی به دبیرخانه این همایش ارسال شد که ۱۶۷ مقاله آن فارسی و ۳۷ مقاله انگلیسی عنوان گردید و در پایان این همایش به سه ارائه برگزیده دانشجویی لوح تقدیر اهدا شد. این همایش به مدت دو روز و هر روز در دو نوبت صبح و عصر با برگزاری کارگاه‌های آموزشی و ارائه مقاله و سخنرانی برگزار شد.

در مراسم پایانی همایش، دکتر عباس نوبختی نایب دبیر همایش، دکتر فاطمه حاجی ولیئی دبیر علمی و مهندس احساب عابدی دبیر اجرایی، ضمن تقدیر و تشکر از سخنرانان و ارایه دهندگان و استقبال باشکوه شرکت کنندگان، از سازمان ها و ارگان های دریایی تقدیر به عمل آوردند.