اقیانوس شناسی
اقیانوس شناسی دانشی بین رشته ای است که به مطالعه بدنه های آبی نهایی شامل اقیانوس ها، دریاها، خلیج ها، و مصب ها می پردازد. در این دانش از جنبه های فیزیکی، زیستی، شیمیایی و زمین شناختی به مطالعه دریاها و اقیانوس ها پرداخته می شود. بر همین مبنا، حوزه های تخصصی اقیانوس شناسی شامل اقیانوس شناسی فیزیکی، اقیانوس شناسی زیستی، اقیانوس شناسی شیمیایی و اقیانوس شناسی زمین شناختی هستند. اگرچه در بسیاری موارد اقیانوس شناسی و علوم دریایی را به جای هم استفاده می کنند، با این حال تفاوت ظریفی بین آنها وجود دارد؛ اگر پدیده دریایی به طور جزیی و منفرد در محدوده کوچکی مطالعه شوند، این مطالعات در حوزه علوم دریایی قرار می گیرد ولی اگر در برهم_کنش پدیده های دریایی با پدیده های دیگر و با تصویری بزرگتر در حوزه آبی دیده شوند در حوزه اقیانوس شناسی قرار می گیرد. بسیاری از تجهیزات اقیانوس شناسی و اصول این علم در دریاچه های بزرگ نیز کاربرد دارد. دریاچه های بزرگ، دریاها و اقیانوس ها نقش کلیدی در آب و هوای کره زمین دارند. این محیط ها منابع مهم غذایی و مسیر اصلی ترابری کالا در جهان هستند. از این رو از یک و نیم سده گذشته به طور نظام مند به لحاظ اقیانوس شناختی مطالعه و بررسی می شوند. در عین حال، اقیانوس ها در فرای منطقه انحصاری اقتصادی (EEZ) مشاع هستند، یعنی میراث مشترک بشری هستند. همه کشور ها حتی کشور هایی که مرز دریایی ندارند می توانند در بخش مشاع حضور داشته باشند و با ترتیبات بین المللی از منابع زیستی و منابع کانی بستر آن استفاده کنند. از این رو، مطالعه دریاها و اقیانوس ها برای پیش بینی های آب و هوایی، پیش بینی های اقلیمی، ترابری ایمن در آن ها و بهره برداری پایدار از این محیط ها ضروری است.
آب و خشكي به‌طور ناهمگون بر روي زمين توزيع شده‌اند، قاره‌ها 29/2% از سطح زمين را مي‌پوشانند و توزيع آنها به گونه‌اي است كه محيط‌هاي اقيانوسي را به چهار اقیانوس اطلس، آرام، هند و شمالگان تقسيم مي‌كنند. حوضه‌هاي اقيانوسي كه 70/8% مساحت زمين را در بر مي‌گيرند. اقيانوس‌ها در مجموع 97% آب‌هاي روي سطح زمين را در خود جاي داده‌اند.
از آنجايي كه حوضه‌هاي اقيانوسي در نيمكرة جنوبي به هم مرتبط هستند، اين نيمكره عمدتاً از آب پوشيده شده است (80/9%). بيشتر خشكي‌ها در نيمكرة شمالي واقع هستند، با اين وجود مساحت اقيانوس‌ها در اينجا نيز غالب است (60/7%). مقايسة ناهمواري روي خشكي‌ها و بستر اقيانوس‌ها نشان مي‌دهد كه سطح زمين داراي دو تراز متفاوت است. ميانگين ارتفاع خشكي‌ها 840 متر بالاتر و ميانگين ژرفاي اقيانوس‌ها 3800 متر پايين‌تر از تراز آب‌هاي آزاد است، گرچه ژرف‌ترين ناحيه اقيانوسي 11 كيلومتر (در گودال ماريانا) و مرتفع‌ترين ناحيه خشكي 8/8 كيلومتر (در قلة اورست) است، اما در مقايسه با شعاع كرة زمين ابعاد ناچيزي مي‌باشد. اگر زمين كره‌اي دارای سطحی بدون ناهمواري بود، آنگاه آب همة مساحت آن را به ژرفاي 5/2 كيلومتر مي‌پوشاند.
اقيانوس آرام بزرگترين و عميق‌ترين حوضة آبي روي زمين است و به تنهايي يك سوم سطح زمين را در برمي‌گيرد. اقيانوس اطلس، حوضة آبي كشيده‌اي است كه دو ناحية قطبي را به هم وصل مي‌كند. اقيانوس منجمد شمالگان بخش حاشيه‌اي اقيانوس اطلس است كه تقريباً توسط خشكي‌ها محاصره شده است. اقيانوس هند را مي‌توان به عنوان اقيانوس نيمكرة جنوبي ناميد، درياهاي حاشيه‌اي آن همچون خليج‌فارس، درياي سرخ و درياي عربي به علت تبخير شديد و افزايش چگالي، اثرات خود را در مجموعه آب اقيانوس هند بر جاي مي‌گذارند.