کاوشگر خلیج فارس
دریا همواره در راهبرد دفاعی کشورهای ساحلی جایگاهی ویژه داشته و حفظ و صیانت از آن متضمن استقلال و تمامیت ارضی کشورها است. لذا اقیانوس‌ها و دریاها از جمله تأثیرگذارترین محیط‌ها بر امنیت کشورها و امنیت جهانی محسوب می‌شوند. اصولاً شکوفایی اقتصادی و سیطره نظامی بسیاری از کشورها بدون در نظر گرفتن نقش دریا در اقتصاد و راهبرد سیاسی و نظامی این کشورها، ممکن نبوده است. حضور کشورهای قدرتمند در دریاها با پشتوانه علمی و با برنامه‌های دقیق امکان‌پذیر گشته است، بهطوری که آن‌ها با طراحی برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت حضور خود را در دریاها تضمین نموده و تداوم بخشیده‌اند. بر این اساس و با توجه به اهميت شناخت و پايش آبهاي اقيانوسي، اولين شناور تخصصي تحقيقاتي كشور با عنوان کاوشگر خلیج فارس با قابليت پايش آبهاي درياها و اقيانوس‌ها در زمينه‌هاي فيزيك، شيمي، زمين‌شناسي، زيست‌شناسي و محيط زيست در سال 1396 و توسط متخصصان داخلی ساخته شد. ساخت این شناور به منظور ورود کشور به باشگاه اقیانوسی جهان و حضور هر چه بيشتر كشور در تحقيقات اقيانوسي انجام پذیرفته است.
تاریخچه ساخت:
یكي از ابزارهاي پايش در شناخت و اكتشاف پهنه درياها، برگزاري گشت هاي دريايي است كه به كمك شناورهاي تحقيقاتي ميسر مي گردد. عليرغم نياز مؤسسات و دستگاه هاي مختلف كشور به شناور تحقيقاتي تخصصي، تاكنون كشور به چنين ابزاري مجهز نبوده است. اين نياز پژوهشگاه ملي اقيانوس شناسي و علوم جوی را بر آن داشت تا در سال 1387 پيشنهاد تهيه و تجهيز يك شناور تخصصي اقيانوس شناسي را در قالب يك طرح جامع به منظور اقيانوس شناسي آب هاي عميق به معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري ارائه نمايد. اين پيشنهاد با مساعدت اين معاونت و توجه ويژه رييس جمهوري محترم به بار نشست و مقرر شد يك كشتي تحقيقاتي كه بتواند پاسخگوي نياز كشور در اين زمينه باشد تهيه گردد.
عملیات ساخت این شناور در موافقت نامه ای بین معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور و وزارت علوم، تحقيقات و فناوري از اردیبهشت سال 1390 توسط مجتمع شهید درویشی وابسته به سازمان صنایع دریایی کشور آغاز و پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی به عنوان مجری طرح تعیین شد.فرآیند ساخت این کشتی چهار سال طول کشید و با 40 درصد صرفه‌جویی ارزی با هزینه‌ای بالغ بر 27 میلیارد تومان ساخته شد. در اختیار داشتن شناور تحقیقاتی برای هر کشور به منظور انجام مطالعات و آزمایش‌های میدانی در سطح و زیر دریا، زمینه‌ساز پیشرفت در حوزه تحقیقاتی و بهره‌مندی از مزایای آن در صنعت و حفظ محیط‌زیست است. حضور فعال ایران در کاوش‌های دریایی مثل پایش و اکتشاف در اقیانوس‌ها زمینه‌ساز نقش‌آفرینی بیشتر کشور در فعالیت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای خواهد بود. شناور کاوشگر خلیج فارس به صورت رسمی در مراسمی در بندر عباس در روز سه شنبه 26 بهمن ماه 1395 در خلیج فارس به آب اندازی و به پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی تحویل داده شد.
مشخصات کلی
شناور کاوشگر خلیج فارس با هدف انجام ماموریت های تحقیقاتی با شعاع عملیاتی 3000 مایل دریایی در محدوده آبهای خلیج فارس، دریای عمان و اقیانوس هند طراحی و ساخته شده و مشخصات کلی آن به شرح زیر است:
مراحل ساخت شناور
