مرکز اقیانوس‌شناسی دریای عمان و اقیانوس هند - چابهار
معرفی
مرکز اقیانوس شناسی دریای عمان و اقیانوس هند اولین پایگاه پژوهشی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی است که در چابهار و در مجاورت آب های دریای عمان و اقیانوس هند در شهریور ماه سال 1385 با حضور مسئولین منطقه ای و نمایندگان سازمان ها و مراکز آموزش عالی افتتاح گردید. این مرکز در کلیه زمینه های علوم دریایی با توان علمی بالا و پیشرفته ترین تجهیزات و آزمایشگاه های مدرن، آماده ارائه خدمات و انجام پروژه های تحقیقاتی است. مرکز اقیانوس‌شناسی چابهار در منتهی الیه جنوب شرقی ایران و جنوب شهرستان چابهار در مجاورت مرکز علوم جوی و اقیانوسی سازمان هواشناسی ایران و با مختصات جغرافیایی '16°25 شمالی و '39°60 شرقی واقع شده است. ساختمان مرکز در فاصله 200 متری از خط ساحلی دریا قرار دارد. موقعیت مرکز به جهت قرارگیری در محدوده آب های دریای عمان، دریای عربی و اقیانوس هند حائز اهمیت فراوان است. ساختمان مرکز پژوهشی چابهار در زمینی به مساحت 7200 متر مربع به ابعاد 60 متر در 120 متر و زیر بنای 2000 متر مربع در منطقه ساحلی چابهار احداث شده است. ساختمان اداری در 3 طبقه شامل سالن اجتماعات، آزمایشگاه های بیولوژی دریا، فیزیک دریا و شیمی دریا، دبیرخانه، مرکز مخابرات، کتابخانه، نمازخانه، اداره خدمات کامپیوتری و شبکه، اتاق مشاورین و اساتید دانشگاهی، گروه های مختلف علوم زیستی، علوم غیر زیستی و داده های اقیانوسی، ریاست مرکز پژوهشی و حوزه اداری و مالی می باشد.
مجموعه‌های آزمایشگاهی
باتوجه‌به ظرفیت‌های تجهیزاتی و بهره‌مندی از نیروی انسانی متخصص، آزمایشگاه ایستگاه پژوهش و فناوری اقیانوس‌شناسی و علوم جوی شهرستان چابهار در سال 1397 موفق به کسب گواهینامه آزمایشگاه معتمد سازمان حفاظت محیط‌زیست شده است. این آزمایشگاه آمادگی دارد تا در خصوص سنجش 15 مؤلفه فیزیکوشیمیایی آب و پساب شامل TDS، TSS، DO، pH، BOD، COD، دمای لحظه‌ای و مستمر، و غلظت یون‌های کلسیم، منیزیوم نیترات، نیتریت، آمونیاک، فسفات، سولفات و کلراید در آب خدمت‌رسانی نماید.
آزمایشگاه زیست‌شناسی دریا
آزمایشگاه زیست‌شناسی دریا ایستگاه پژوهش و فناوری اقیانوس‌شناسی و علوم جوی شهرستان چابهار در فضایی به مساحت 72 مترمربع احداث شده است. این آزمایشگاه با برخورداری از امکانات نمونه‌برداری، تثبیت و مطالعه فیتوپلانکتونها، زئوپلانکتونها و کفزیان، نمونه برداری از ماهیان، تصویربرداری زیرآبی و آکواریوم خانه و با بهره گیری از متخصصین مجرب شرایط لازم برای پژوهش در حوزه های مختلف علوم زیستی دریا را فراهم نموده است.
برخی از تجهيزات و امکانات موجود در آزمايشگاه زیست‌شناسی دريا:
فريزر دمای منفی 20
دستگاه خشک کن انجمادی (freeze dryer) نمانام Operon
انكوباتور نمانام Heraeus
گرب Van veenنما نام Hydro-Bios
استریومیکروسکوپ نمانام NIKON مدل SMZ1500 مجهز به لوله ترسیم و دوربین عکاسی دیجیتال 5mp
میکروسکوپ نوری نمانام NIKON مدل i80
ميکروسكوپ دوچشمي نمانام JNOEC
انواع لام شمارش سلول شامل لام سدویک-رفتر، لام بوگورو، هموسیتومتر و لام گود
مقسم دوار نمونه آب
گریزانه دور متوسط 5000rpm
Visibility Disc acc. to Secchi نمانام Hyro-Bios
تور پلانکتونμm 50 و μm 100 ساده نمانام Hydro-Bios
تور پلانکتون 50 μm و μm 100 بسته شونده نمانام Hydro-Bios
دوربین GoPro Hero4 به همراه محفظه ضد آب 30 متری و دو عدد چراغ لیزری زیر آبی
اتاق آکواریوم (سیستم گردش آب بسته)
اسپکتروفوتومتر دو پرتویی نمانام UNICO
ثبات دمایی زیر آبی نمانام Hobo
لامپ UV
تور سالیک (چشمه تور: 2 سانتی متر)
لوازم غواصی اسکوبا (SCUBA)
انواع کوادرات متر زیر آبی
آزمایشگاه شیمی دریا
آزمایشگاه شیمی دریا ایستگاه پژوهش و فناوری اقیانوس‌شناسی و علوم جوی شهرستان چابهار در فضایی به مساحت 72 مترمربع احداث شده است. این آزمایشگاه با انواع ادوات نمونه برداری آب و سنجش میدانی-آزمایشگاهی فراسنجه های شیمیایی آب دریا تجهیز شده است و از حضور متخصصین مجرب در زمینه شیمی دریا بهره مند میباشد. در حال حاضر امکان اندازه گیری قریب به 20 فراسنجه فیزیکو-شیمیایی آب دریا در این مجموعه آزمایشگاهی فراهم است.
برخی از تجهيزات و امکانات موجود در آزمايشگاه شیمی دريا:
اسپكتروفوتومتر نما نامRAY LIGHT مدل UV-9200
اسپکتروفوتومتر دو پرتویی نمانام UNICO
ترازوي الکتریکی دقیق 0001 / 0 گرم
ترازوي الکتریکی دقیق 01 / 0 گرم
شوري سنج چشمي نمانام ATAGO (رفرکتومتر)
نمونه برداری افقی آب
بطری نمونه برداری عمودی آب نمانام Hydro-Bios
هیتر آزمایشگاهی
دماسنج دیجیتالی خاک
دستگاه pH متر پرتابل نمانام WTW مدل i330
دستگاه EC متر پرتابل WTW آلمان مدل i315
دستگاه مولتی متر نمانام Hach مدل HQ30d
دستگاه Vacuum switch box نمانام HEIDOLPH
دستگاه آب مقطر ساز (دوبار تقطیر)
سانتريفوژ دور متوسط 5000rpm
شیکر اربیتالی
ازن ساز
سیرکولاتر (مبرد)
حمام آب گرم (بن ماری)
دستگاه خشک کن انجمادی (freeze dryer) نمانام Operon
انكوباتور نمانام Heraeus
دستگاه اتوکلاو نمانام Systec
فريزر دمای منفی 20
آزمایشگاه زمین شناسی دریا
انواع آزمایش های مربوط به اندازه گیری قطر ذرات رسوب (دانه بندی به روش مرطوب، خشک و لیزری)، سنجش میزان بار آلی رسوبات (TOM)، سنجش غلظت یون کربنات (کلسیمتری) در رسوبات و سنجش آلودگی میکروپلاستیک در رسوبات، مطالعه مقاطع نازک رسوبی و عناصر متشکله رسوبات و سنگ ها، نقشه برداری و برداشت نیمرخ های ساحلی از جمله خدمات قابل ارایه توسط آزمایشگاه زمین شناسی دریا ایستگاه پژوهش و فناوری اقیانوس شناسی و علوم جوی شهرستان چابهار میباشد.
برخی از تجهيزات و امکانات موجود در آزمايشگاه زمین شناسی دريا:
آون ديجيتالی نما نام Memmert
دستگاه الک شيکر تر نما نام MATEST
دستگاه الک شيکر خشک نما نام SCL
دستگاه فرز دستی نما نام Bosch
میکروسکوپ پلاریزان نما نام NIKON مدل LV50
میکروسکوپ بینوکولار نمانام OSK
دستگاه آناليز ليزری ذرات نما نام Analysette
کوره الکتريکی 1200 درجه سانتی گراد نمانام Exciton
دوربين تئودوليت و ابزارهای نقشه برداری
استریوسکوپ رومیزی نما نام FARADID
سامانه کلسیمتر برنارد
حمام اولتراسونیک کلینر 5/3 لیتری نمانام Lab Tech مدل LUC-420
یخچال فریزر منفی 40 نمانام Jaltajhizمدل JIF500UP
هیتر برقی نما نام Hp30 Digital
ترازوي الکتریکی دقیق 01/0 گرم
دستگاه آب مقطرگیر (یکبار تقطیر) نما نام Fater Rizpardaz
عمق سنج دیجیتال نما نام Speedtech
فعالیت ها و ظرفیت ها
اندازه گیری بلند مدت فراسنجه های فیزیکوشیمیایی آب در دریای عمان (مَکُران)
مطالعه بیوژئوشیمیایی عناصر در رسوبات دریای عمان
مطالعه اثرات زیست محیطی پدیده مانسون در دریای عمان
مطالعات مرتبط با تنوع زیستی زیستمندان در دریای عمان و معرفی گونه های جدید
اندازه گیری تولیدات اولیه و ثانویه در دریای عمان
اندازه گیری و ترکیب سنجی ذرات معلق در آب در دریای عمان
اندازه گیری آلودگی نفتی در دریای عمان
اندازه گیری آلودگی میکروپلاستیک در دریای عمان
پایش وضعیت سلامت آبسنگهای مرجانی دریای عمان
مطالعات مربوط به ناپایداری صخره های سواحل دریای عمان
پایش مستمر وضعیت منطقه کم اکسیژن در دریای عمان
پایش پستانداران دریایی دریای عمان
پایش اثرات اکوسیستمی پدیده های جوی (از جمله طوفان های حاره ای) در دریای عمان
پایش شکوفایی های پلانکتونی و پدیده کشند قرمز در دریای عمان
مطالعه اثرات اجتماعی- اقتصادی مخاطرات زیست محیطی در دریای عمان
ارزیابی مخاطره سونامی برای مدیریت ریسک آبگرفتگی در شهرستان چابهار
مطالعات زمین شناسی و مطالعات مقاطع نازک از سنگها و رسوبات ساحلی و بازسازی و بررسی محیط های رسوبی
مطالعه رسوب شناسی سواحل و بنادر صیادی و تجاری در دریای عمان (مکران)
پژوهشهای حوزه زیست فناوری دریا
ظرفیت سازی و ترویج علم (شامل برگزاری دوره های آموزشی، گردشهای علمی، همکاری با دانشجویان و محققین حوزه های مختلف علوم دریایی و اقیانوسی)
چشم اندازها و برنامه های آتی
پایش های مستمر زیست محیطی در آب های ساحلی و فراساحلی منطقه
راه اندازی مجتمع صنایع اقیانوسی مکران
راه اندازی استخرهای پرورش جلبک
مدل سازی و پیش بینی مخاطرات هوا-دریا
راه اندازی پارک علم و فناوری صنایع اقیانوسی
سنجش از دور و شناسایی مناطق مستعد صیادی
تهیه و بروز رسانی اطلس ها و نقشه های آب گرفتگی سونامی در مناطق ساحلی