برنامه ها و پروژه های تحقیقاتی
مطالعه پدیده های جوی – اقیانوسی جنوبگان
این برنامه تحقیقاتی، با استفاده از تصاویر ماهواره ای و مدل‌سازی عددی به بررسی پدیده‌های جوی میان مقیاس در اقیانوس جنوبی پرداخته است. در این برنامه تحقیقاتی ضمن بررسی اندرکنش جو- اقیانوس در اقیانوس جنوبی، پدیده های اقیانوسی نیز تجزیه و تحلیل شده است تا اثرات گرمایش جهانی و اثرات تغییر اقلیم در بخش‌های مختلف جنوبگان آشکارسازی شود.
برنامه تحقیقاتی آشکار سازی امواج درونی در دریاهای پیرامونی
در این برنامه ضمن بررسی پارامترهای فیزیکی آب در دریاهای پیرامونی (دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان)، امواج درونی در این حوضه های آبی مورد مطالعه قرار می گیرند تا به درک بهتری از دینامیک زیر سطحی دریاها و تأثیرات آن بر اکوسیستم های دریایی و تغییرات اقلیمی دست پیدا کنیم.
پروژه تحقیقاتی استفاده از پهپاد برای پایش ساحلی و فراساحلی خلیج فارس
در این پروژه تحقیقاتی از پهپاد مدل DJI Phantom 4 Pro برای پایش و نقشه‌برداری از مرجانها و جنگل‌های حرای خلیج فارس و دریای عمان استفاده میشود. این ابزار، به‌دلیل هزینه‌ی کمتر و سرعت بالا در مقایسه با روش‌های سنتی، به‌ویژه برای مناطق با دسترسی دشوار، انتخابی عالی محسوب میشود. در این پژوهش، با پرواز پهپاد بر فراز مناطق مختلف، از جمله جزایر کیش، هندورابی، فارور و نایبند، تصاویر دقیق و باکیفیت از وضعیت مرجانها و جنگل‌های حرا به‌دست آمده است. نقشه های بدست آمده از پروژه مذکور، نه‌تنها در مطالعه‌ی سلامت اکوسیستم‌های دریایی بسیار مفید هستند، بلکه به متخصصان و محیط‌بانان برای تصمیم‌گیری بهتر در خصوص حفاظت از این منابع کمک می‌کنند. پروژه تحقیقاتی استفاده از تصاویر ماهواره‌ای در پایش ساحلی خلیج فارس و دریای عمان این پژوهش از تصاویر ماهواره‌ای با دقت بالا برای شناسایی و نقشه‌برداری از مرجانها و جنگل‌های حرا در خلیج فارس و دریای عمان بهره برده است. استفاده از این تصاویر به‌دلیل پوشش وسیع‌تر و هزینه‌های کمتر، گزینه‌ای کاربردی برای پایش مناطق دوردست و پهناور بوده است. تصاویر حاصل از این پروژه تحقیقاتی میتواند برای شناسایی تغییرات زیست محیطی، از جمله تغییرات پوشش گیاهی و مرجانها، و همچنین تصمیم گیری برای حفاظت و پایش اکوسیستم های دریایی بسیار کارآمد باشند.
پروژه تحقیقاتی استفاده از تصاویر ماهواره‌ای در پایش ساحلی خلیج فارس و دریای عمان
این پژوهش از تصاویر ماهواره‌ای با دقت بالا برای شناسایی و نقشه‌برداری از مرجانها و جنگل‌های حرا در خلیج فارس و دریای عمان بهره برده است. استفاده از این تصاویر به‌دلیل پوشش وسیع‌تر و هزینه‌های کمتر، گزینه‌ای کاربردی برای پایش مناطق دوردست و پهناور بوده است. تصاویر حاصل از این پروژه تحقیقاتی میتواند برای شناسایی تغییرات زیست محیطی، از جمله تغییرات پوشش گیاهی و مرجانها، و همچنین تصمیم گیری برای حفاظت و پایش اکوسیستم های دریایی بسیار کارآمد باشند.
پروژه تحقیقاتی سنجش شفافیت آب در خلیج فارس و دریای عمان
با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای در این پژوهش جهت بررسی شفافیت آب و تعیین عوامل مؤثر بر تغییرات آن درخلیج فارس و دریای عمان از داده های میدانی و تصاویر ماهواره ای جهت دست یافتن به الگوهای تغییرات زمانی و مکانی شفافیت آب استفاده میشود. داده های حاصل از این پژوهش، برای مدیران و تصمیم گیران محیط زیستی جهت حفظ و احیای اکوسیستم این دو پیکره آبی بسیار سودمند میباشد.
در این طرح تحقیقاتی با به بکارگیری زمینه های علمی مختلف به جمع‌آوری داده های اقیانوس شناسی فیزیکی، شیمیایی و بررسی ویژگی های آن در سواحل مکران (دما؛ شوری؛ کدری، مواد مغذی، اکسیژن محلول، pH، هیدروکربن های نفتی، فلزات سنگین سموم ارگانو کلره)، داده‌های زمین شناسی دریایی و خشکی، بررسی ساختار زمین شناسی و ویژگی های مورفولوژیک سواحل مکران؛ داده‌های مطالعات کانی شناسی زیست محیطی در نمونه‌های خاک و رسوب از طریق انالیز XRD؛ داده‌های آلودگی‌های با منشا انسانی در محیط‌های مورد بررسی و همچنین تهیه نقشه‌های پهنه‌بندی آلودگی در محیط GIS پرداخته میشود.
میکروپلاستیک ها در محیط های دریایی
وجود میکروپلاستیک ها و نانوپلاستیک ها در اقیانوس ها به یک نگرانی جهانی تبدیل شده است. برای کمک به رفع این مشکل، پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی یک برنامه تحقیقاتی میان رشته ای را برای پایش، منشاء‌یابی، تعیین نقاط حساس و نیز تأثیرات پلاستیک بر اکوسیستم های دریایی و سلامت انسان و آبزیان در آب‌های شمال و جنوب کشور راه اندازی کرده است. از جمله پروژه‌های درحال انجام توسط پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی در جنوب کشور می‌توان به پایش آب‌ها و رسوبات خلیج فارس و دریای عمان با استفاده از کاوشگر خلیج فارس و همچنین بررسی فراوانی میکروپلاستیک‌ها در رسوبات سواحل مکران از خلیج گوادر تا بندر جاسک اشاره نمود. در شمال کشور نیز تحقیقات به صورت همکاری های بین المللی و در قالب پروژه‌ای تحت عنوان "مناطق نگهداشت زیستی و غیر زیستی میکروپلاستیک ها در فصل مشترک رودخانه و دریا " که به صورت مشترک توسط پژوهشگران پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و موسسه اقیانوس شناسی شیرشف روسیه درحال انجام است. به نظر می‌رسد که نتایج این مطالعات خلأ داده‌ها در مورد ارزیابی آلودگی محیط‌های دریایی پیرامونی کشور را به پلاستیک‌ها و میکروپلاستیک‌ها پر کند.
برنامه پایش اقیانوس شناسی خلیج فارس و دریای عمان
در برنامه پایش اقیانوس شناسی خلیج فارس و دریای عمان با بکارگیری کشتی تحقیقاتی کاوشگر خلیج فارس و بکارگیری تجهیزات پیشرفته اندازه گیری و نمونه برداری، کادر متخصص و مجرب در زمینه های مختلف اقیانوس شناسی و آزمایشگاههای تخصصی، بصورت بلند مدت عملیات مطالعه و رصد علائم زیستی و غیرزستی سه منطقه آبی خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان انجام شده است که منجر به تولید و جمع آوری داده های اقیانوس شناسی زیستی و غیرزیستی، ایجاد بانک داده ها، تهیه اطلس اقیانوس شناسی خلیج فارس و دریای عمان و دستیابی به اطلاعاتی در خصوص تعیین وضعیت فعلی خلیج فارس و دریای عمان از نظر ساختار ستون آب و جریانهای دریایی، کیفیت فیزیکی و شیمیایی آب و رسوب، میزان آلودگی در دریا، وضعیت جانوران و گیاهان دریایی شده است.
مطالعات دیرینه اقلیم، دیرینه محیط و مدل سازی
این پروژه تحقیقاتی جامع (ملی و بین المللی) با هدف آشکارسازی رویدادهای اقلیمی گذشته از اواخر پلیستوسن تا پایان هولوسن(امروزه) از مغزه های رسوبی دریایی، دریاچه ای، تالابی و پلایایی، رسوبات غاری(استالاگمیت)، و همچنین شواهد باستان شناسی و اسناد تاریخی با تمرکز جغرافیایی خشکی های ایران، دریای عمان، خلیج فارس و دریای کاسپین برای ساخت مجموعه ای از داده های دیرینه اقلیم ایران استفاده میکند.
مطالعه دینامیک شیمی کربنات ساحلی در اکوسیستم های مانگرو
این پروژه بر روی شیمی پیچیده کربنات در اکوسیستم های مانگرو، بررسی نقش آنها به عنوان سینک کربن و تأثیر آنها بر چرخه های کربن محلی و جهانی تمرکز دارد. هدف ما این است که از طریق پایش پارامترهای شیمی کربنات در این اکوسیستم‌ها، درکی از اینکه چگونه جنگل‌های مانگرو شمال خلیج فارس تغییرات آب و هوایی را کاهش می‌دهند و چگونه تغییرات محیطی مانند اسیدی شدن اقیانوس‌ها بر تعادل شیمی کربنات در آنها تأثیر می‌گذارد، به دست آوریم.
مطالعه آلودگی ها در مناطق حفاظت شده دریایی
این پروژه به بررسی آلودگی مواد مغذی، میزان فلزات سنگین و آلاینده های آلی پایدار در آب ها و رسوبات مناطق حفاظت شده دریایی شمال خلیج فارس می پردازد. با شناسایی نقاط داغ و منابع آلودگی، داده‌های ارزشمندی برای سیاست‌گذاران به منظور افزایش اقدامات حفاظتی، تضمین پایداری و سلامت این اکوسیستم‌ها فراهم خواهد شد.
مطالعه پویایی ترکیب ذرات معلق در اکوسیستم دریاهای پیرامونی ایران
ذرات معلق در محیط های دریایی از طریق انتقال جانبی و عمقی مواد غذایی نقش حیاتی در تولید و رشد موجودات کفزی و شناور ایفا می کنند. در این برنامه تحقیقاتی غلظت، اجزای اصلی و عناصر ریز مقدار در ذرات معلق ستون آب در دریاهای پیرامونی ایران مورد مطالعه قرار می گیرد. تاثیرعوامل محیطی و فرایند های بیوژئوشیمیایی بر پویایی زمانی و مکانی در مقدار و ترکیب ذرات معلق با انجام مطالعات میدانی بر روی کاوشگر خلیج فارس و انجام آنالیزهای آزمایشگاهی متنوع به طور عمیق بررسی می شود.