طرح پایش ساحلی و فراساحلی خلیج فارس و دریای عمان
براساس تعهدات مندرج در قرارداد منعقد شده بین پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی (بعنوان مجری) و صندوق ملی محیط زیست (بعنوان کارفرما) و نظارت معاونت محیط زیست دریایی و تالابهای سازمان حفاظت محیط زیست، با عنوان: «پایش ساحلی و فراساحلی خلیج فارس و دریای عمان»، مقرر گردیده است پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی به مدت 5 سال با برگزاری گشت های دریایی با استفاده از شناور کاوشگر خلیج فارس به جمع آوری اطلاعات اقیانوس شناسی و محیط زیستی خلیج فارس و دریای عمان بپردازد. در این طرح که از سال 1400 آغاز شده است و تا کنون بر اساس برنامه زمانبندی اولین گشت دریایی آن در فصل تابستان برگزار شده است (PGE2102)، پژوهشگران در رشته های فیزیک و شیمی دریا، آلودگی دریا، زیست شناسی دریا، زمین شناسی دریا، علوم جوی و سنجش از دور ماهوارهای به داده برداری و مطالعه شرایط حاکم بر خلیج فارس و دریای عمان می پردازند. تعیین وسعت منطقه هیپوکسی (کم اکسیژن) در خلیج فارس، رصد منطقه کم اکسیژن در دریای عمان، سنجش آلاینده های مواد مغذی، مواد نفتی، سموم و غیره در آب و رسوب، ارزیابی میزان اسیدی شدن محیط های دریایی، رصد پستانداران دریایی، ارزیابی گیاهان و جانوارن شناورزی و کفزی دریایی و صحت سنجی داده های ماهواره ای از اهداف از پیش تعیین شده در این طرح هستند.
در این مطالعه، پژوهشگران از تجهیزات تخصصی اقیانوس شناسی برای نمونه برداری از آب در لایه ها و اعماق مختلف، رسوب سطحی و مغزه های رسوبی از بستر دریا، جانوران ریز شناور در سطح و لایه های زیرین آب (زئوپلانکتون و نئوستون جانوری)، فیتوپلانکتون (تولید کنندگان اولیه در دریا) در اعماق مختلف و جانوران ساکن بستر دریا استفاده می کنند. تجهیزاتی نظیر دستگاه نمونه بردار چندتایی آب (روزت)، انواع تورهای پلانکتونی عمودی و افقی (بونگو، نئوستون ...)، نمونه بردار رسوب سطحی (گرب)، نمونه بردارهای مغزه های رسوبی (مغزه گیرهای جعبه ای، وزنی و پیستونی) مورد استفاده قرار می گیرد. ثبت داده های هواشناسی و داده های فیزیکی و شیمیایی در لایه های مختلف آب از سطح تا نزدیک بستر (دما، شوری، چگالی، غلظت اکسیژن محلول، pH، غلظت کلروفیل آ و کدورت آب) نیز در محل توسط دستگاه های هواشناسی و دستگاه های CTD مستقر بر روی شناور کاوشگر انجام می گردد.
مقرر است داده ها و نتایج به دست آمده از این برنامه پایشی در اختیار سازمان حفاظت محیط زیست قرار داده شود تا ضمن ایجاد تصویر صحیح و روزآمدی از وضعیت محیط زیستی خلیج فارس و دریای عمان، به عنوان مستندات علمی و استاندارد برای حفاظت عالمانه و موثرتر از این اکوسیستم های آبی ارزشمند مورد استفاده قرار گیرد.