رفتن به محتوای اصلی

 

اقیانوس موهبتی الهی است که آغاز و تداوم حیات نباتی و جانوری و استمرار تعادل نظام مند ‏چرخه حیات مرهون آن است. مناظر زیبا و چشم نواز، منابع سرشار زنده و غیر زنده، تنظیم اقلیم زمین، حمل ‏و نقل روان و ارزان و تأمین امنیت و دفاع از سرزمین، تنها بخشی از منافع و مزایای اقیانوس ‏برای ساکنان این کره خاکی است. ‏ 

‏8 ژوئن (19 خرداد 1403) که روز جهانی اقیانوس نامگذاری شده است به عنوان یک روز نمادین ‏جهت افزایش آگاهی و معرفی اقدامات و سیاست های کلی آمایش سرزمین مبنی بر ‏توسعه و پیشرفت مناطق و صنایع دریایی است.‏ 

توجه دقیق، عالمانه و آگاهانه به ناهنجاری هایی مانند ورود آلاینده های ‏نفتی، پلاستیک ها، فاضلاب های صنعتی و شهری به دریا، صید بی رویه، توسعه صنعتی ‏ناپایدار و تخریب زیستگاه های حساس دریایی، گرمایش بی سابقه، تغییرات شدید تراز آب دریای خزر، توسعه لایه کم اکسیژن در خلیج فارس، دریای عمان و دریای خزر، اسیدی تر شدن دریاها، کاهش تنوع زیستی، ورود گونه های مهاجم از طریق آب ‏توازن کشتی ها، و موضوعاتی شبیه آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. همچنین ‏شناخت منابع و منافع دریایی و بهره برداری پایدار از آنها مانند تامین آب شیرین مورد نیاز ‏شهرهای ساحلی، شناسایی منابع انرژی دریایی اعم از منابع تجدیدپذیر و غیر تجدیدپذیر، ‏صید و صیادی در آب های دور و نزدیک، آبزی پروری ساحلی- دریایی، گردشگری دریایی، حمل و نقل و صنایع دریایی- اقیانوسی وجه دیگری است که ‏اهمیت روز افزون دریا و اقیانوس را به عنوان کلید جهش اقتصادی کشور مورد تاکید قرار می ‏دهد.‏ 

دانش بشر حکایت از وضعیت نگران‌کننده اقیانوس و دریاها دارد. با این حال، تلاش های انجام شده برای نجات اقیانوس و زمین همچنان کافی نیست. با توجه به شعار روز جهانی اقیانوس‌ها ودریاها در سال 2024 میلادی که از ‏طرف سازمان ملل اعلام شده است، برای تحریک انگیزه‌ای گسترده برای نجات اقیانوس، نیاز به "بیدار کردن عمق‌های جدید" است. این شعار افراد و جوامع را به بررسی عمیق‌تر درک اهمیت اقیانوس، اکوسیستم‌های آن و ارتباط آن با جنبه‌های مختلف زندگی‌مان تشویق می‌کند و به لزوم بیدار شدن احساس عمیق‌تری از مسئولیت، آگاهی و ارزش قدردانی از اقیانوس و حفظ آن اشاره می کند. 

‏توجه به این نکته بسیار حایز اهمیت است که پایه شناخت موضوعات مطروح، توجه به رشته ‏های علوم و مهندسی اقیانوسی- جوی و توسعه و تامین فناوری های مورد نیاز برای پایش ‏و مشاهدات اقیانوسی- جوی است که همت همگانی را برای حمایت از مراکز علمی معتبر ‏کشور در این عرصه طلب می کند تا با ایجاد دانش و شناخت دقیق تر، زمینه را برای بهره گیری هر چه بیشتر از قابلیت های ‏موجود بخش دریایی و خلق ظرفیت های جدید و نیز حفاظت عالمانه از این منابع بی نظیر در سطح ملی و منطقه ای فراهم نماید.‏

 

مرتضی توکلی

رئیس پژوهشگاه