گشت اقیانوس شناسی کاوشگر خلیج فارس ( محدوده آب های خلیج فارس و دریای عمان پاییز 1397) PGE1804
چهارمین گشت تحقیقاتی کاوشگر خلیج فارس در راستای برنامه پایش بلند مدت خلیج فارس و دریای عمان مربوط به طرح داخلی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی، با شناور کاوشگر خلیج فارس در محدوده آب های خلیج فارس و دریای عمان از جنوب جزیر کیش تا روبروی بندر جاسک در طی 3 روز از 97/9/29 تا 97/10/1 با موفقیت کامل انجام گردید. در این گشت 7 نفر از محققین پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی حضور داشتند. مسیر حرکت شناور در شکل زیر نشان داده شده است.
نقشه مربوط به مسیر حرکت شناور در گشت دریایی PGE1804
در گشت دریایی PGE1804 در مجموع از 11 ایستگاه، اندازه گیری و نمونه برداری ها انجام شدند. گشت حاضر به دلیل نمونه برداری از ایستگاه های واقع در آب های عمیق دریای عمان، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بیشترین عمق های نمونه برداری شده در خلیج فارس در حدود 180 متر مربوط به ایستگاه T6S3 و در دریای عمان از ایستگاه T9S5 با عمق حدود 1045 متر انجام شد.
نقشه مربوط به ایستگاههای نمونه برداری شده در گشت PGE1804
تصویری از تیم تحقیقاتی در گشت PGE1804
مطالعات تعیین شده
کلیه نمونه برداری و اندازهگیرها در گشت حاضر، به منظور انجام مطالعات در کلیه گرایشهای علوم اقیانوسی انجام یافته است. این مطالعات عبارتند از:
- مطالعات فیزیک دریا (اندازه گیری CTD)
- مطالعات شیمی دریا (نمونه برداری آب با دستگاه روزت)
- مطالعات زمین شناسی دریا (تصویربرداری بستر با Sub bottom profiler)
- مطالعات هواشناسی دریا (ثبت داده های هواشناسی با دستگاه اتوماتیک)
- مطالعات اقیانوس شناسی ماهواره ای (اندازه گیری سشی دیسک)
تجهیزات اندازه گیری و نمونه برداری با توجه به مطالعات تعیین شده برای گشت تحقیقاتی فوق، از تجهیزات زیر برای اندازه گیری و نمونه برداری استفاده شد.
تصویری از تجهیزات به کار برده شده در گشت PGE1804
داده های گشت PGE1804 در گشت دریایی PGE1804، فقط نمونه برداری آب، اندازه گیری های CTD، SBP و سشی دیسک انجام گردید. این داده ها پس از اتمام گشت توسط محققین مربوطه، با مطالعات دفتری مورد تحلیل و بررسی قرار خواهند گرفت.
اندازه گیری های CTD
برای اندازه گیری پارامترهای فیزیکو شیمی آب دریا از یک دستگاه CTD مدل Ocean seven 316 با شماره سریال 0702263 استفاده گردید. دستگاه فوق پس از آماده سازی و کالیبره، درون دستگاه روزت قرار داده شد تا همزمان با برداشت نمونه های آب اطلاعات CTD هم ثبت گردد.
در گشت دریایی PGE1804 برداشت اطلاعات در بازه زمانی 1 ثانیه انجام و اطلاعات از 11 ایستگاه از سطح تا لایه نزدیک بستر برداشت گردید. بیشترین عمق اندازه گیری شده در این گشت، مربوط به ایستگاه T9S5 در دریای عمان با عمق 1045 متراست.
اندازه گیری سشی دیسک
برای اندازه گیری شفافیت آب از یک عدد سشی دیسک سیاه و سفید به قطر30 سانتی متر استفاده شد (شکل زیر). با توجه به زمان رسیدن شناور به ایستگاه در ساعات متفاوت روز، فقط از 6 ایستگاه در ساعات مناسب اندازه¬گیری انجام گردید.
تصاویری از اندازه گیری سشی دیسک
نمونه برداریهای آب برای نمونه برداری آب از دستگاه نمونه بردار چندتایی آب (روزت) مجهز به 12 بطری با ظرفیت 1.7 لیتری استفاده شد. همچنین برای عمقهای لایه سطحی از یک عدد بطری نیسکین 10 لیتری نیز استفاده گردید. نمونه برداری آب در هر ایستگاه با تنظیم دستگاه روزت برای عمقهای مختلف انجام شد. نمونه های آب پس از برداشت به اندازه معین در ظروف مخصوص جمع آوری و با محلولهای متناسب خود فیکس شدند. نمونه های آب به منظور انجام مطالعات زیر جمع آوری شدند:
- تعیین مواد مغذی
- تعیین غلظت نیتروژن/فسفات
- تعیین غلظت کلروفیل تعیین قلیلات کل (آلکالینیتی)
- تعیین فیتوپلانکتون
اندازه گیری های SBP
برای مشخص نمودن لایه بندی زیر بستر، از دستگاه نیم رخ بردار زیر بستر (Sub Bottom Profiler) مدل SUBPRO 1210 ساخت شرکت جنرال آکوستیک کشور آلمان استفاده شد. در این گشت، پروفیل بستر در دو منطقه مورد بررسی قرار گردید. اندازه گیری ها در منطقه اول در یک مسیر رفت و برگشت از روی ایستگاه T6S3 در خلیج فارس و در منطقه دوم در نزدیکی کوه مبارک در دریای عمان انجام شد.
نقشه مربوط به مسیرهای اندازه گیری شده با دستگاهSBP در گشت PGE1804