گشت اقیانوس شناسی کاوشگر خلیج فارس (محدوده آب های تنگه هرمز، زمستان 1396) PGE1801

با عملیاتی شدن شناور کاوشگر خلیج فارس و تجهیز با دستگاه های  نمونه برداری و اندازه گیری اقیانوس شناسی، اولین گشت تحقیقاتی این شناور در محدوده آب های تنگه هرمز در زمستان 1396 انجام شد (PGE1801).

ایستگاه های اندازه گیری   
محدوده عملیاتی گشت از غرب جزیره قشم در نزدیکی بندر لنگه تا جنوب محدوده شرقی تنگه هرمز در نزدیکی کوه مبارک، تعیین گردید. در مجموع تعداد 24 ایستگاه بر روی 6 ترانسکت انتخاب گردید. جانمایی و موقعیت ایستگاه های نمونه برداری شده در نقشه زیر نشان داده شده است.

تجهیزات اندازه گیری و نمونه برداری   
با توجه به مطالعات تعیین شده برای گشت PGE1801، از تجهیزات اقیانوس شناسی برای اندازه گیری و نمونه برداری در ایستگاه های تعیین شده استفاده شد.

تیم تحقیقاتی   
دوازده نفر از محققان پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی طی روزهای 9 و 10 ام دی ماه بر روی شناور مستقر شدند.

آماده سازی   
پس از استقرار تیم تحقیقاتی بر روی شناور کاوشگر خلیج فارس و برگزاری جلسات هماهنگی، آماده سازی، تست و کنترل کلیه ادوات و تجهیزات اندازه گیری و نمونه برداری انجام شد.

اندازه گیری شفافیت آب  
برای اندازه گیری شفافیت آب از یک عدد سشی دیسک سیاه و سفید به قطر 30 سانتی متر استفاده گردید. با توجه به زمان رسیدن شناور به ایستگاه در ساعات متفاوت روز، فقط از 11 ایستگاه در ساعات مناسب اندازه گیری انجام گردید.

نمونه برداری آب   
نمونه برداری آب با استفاده از دستگاه های نمونه بردار چندتایی آب، روزت، و بطری نیسکین ساخت شرکت Hydro-Bios برداشت گردید. در هر ایستگاه نمونه های آب از اعماق مختلف، برای سنجش های زیر جمع آوری شدند.  
a. تعیین قلیائیت کل در ستون آب، Total alkalinity  
b. تعیین مواد مغذی در ستون آب، Nutrients  
c. تعیین نیتروژن و فسفر کل در ستون آب  
d. تعیین غلظت کلروفیل-آ در ستون آب، Chlorophyll-a  
e. اندازه گیری pH، اکسیژن محلول و شوری  
f. بررسی فیتوپلانکتون

سنجش های اقیانوس شناسی شیمیایی  
برای اندازه گیری برخی از خصوصیات شیمیایی آب در محل، از یک عدد دستگاه مولتی متر Hach مدل HQ40d استفاده شد. نمونه های آب پس از برداشت از بطری های نیسکین، بلافاصله مورد سنجش قرار گرفتند. پارامترهای مورد سنجش عبارتند از: دما، شوری، pH و اکسیژن محلول.

نمونه برداری زئوپلانکتون   
برای نمونه برداری زئوپلانکتون از تور (closing net) با اندازه چشمه 300 میکرون و قطر دهانه 50 سانتی متر استفاده شد. نمونه برداری به طور عمودی از ستون آب در لایه های عمقی مختلف و با تکرار انجام گردید.

نمونه­ برداری رسوب

نمونه­ برداری رسوب با تجهیزاتی از قبیل: Grab، Gravity Corer و Box Corer از لایه سطحی و لایه زیرین بستر دریا در 24 ایستگاه، به منظور انجام مطالعات اقیانوس ­شناسی در زمینه­ های زمین­ شناسی، زیست ­شناسی، آلودگی و ... برداشت شده است. برخی از این مطالعات عبارتنداز:

• ارزیابی ریز پلاستیک ­ها، (رسوب سطحی)
• تعیین دانه ­بندی و جنس رسوب بستر، (رسوب سطحی)
• مطالعات مایوفون و ماکروفون (رسوب سطحی)
• اندازه ­گیری هیدروکربن ­های نفتی و بای فنیل های چند کلره (رسوب سطحی)
• اندازه­ گیری فلزات سنگین، (رسوب سطحی)
• تعیین منشاء رسوبی، (مغزه رسوب)
• شناسایی رخدادهای دیرینه، (مغزه رسوب)
• شناسایی مخاطرات زمین ­شناسی و زمین لغزه­ های زیر دریایی، (مغزه رسوب)